Vroeg of laat kom ik met leerlingen (of tijdens het trainen van professionals) tijdens de Leren-Leren Training op deze essentiële vraag uit:
‘Wat is eigenlijk het grootste obstakel op weg naar Leren-Leren?’.
De grootste horde die we zouden moeten overwinnen is het beheersen van ons brein. En nee dan heb ik het niet over het beheersen van de ene spellingsregel of die lastige wiskundige formule onder de knie krijgen. Nee, hoewel het aanleren van deze kennis en vaardigheden natuurlijk belangrijk zijn in mijn training, bedoel ik hier juist onze gedachten over ons leren, ons lesgeven.
En dan met name die onhandige, niet helpende gedachten: ‘Ik kan dit niet’, ‘Ik ben altijd slecht geweest in spelling, dus dit zal ook wel niet lukken’. Of erger nog: ‘Wat ben ik toch een Dombo, dat ik dit nog steeds niet kan’.
Wat ik tijdens de training doe, is dan met een leerling te kijken naar die hardnekkige gedachte. wat voor sporen laat zo’n negatieve gedachte eigenlijk in je leren en leven na?
Vaak kom ik dan uit op het 5 G schema. Een schema dat heel inzichtelijk maakt welke sporen een niet helpende gedachte nou eigenlijk maakt.
Samen gaan we op zoek naar een belangrijke gebeurtenis, of een vaak voorkomend frustratie-moment op het gebied van leren. We beschrijven die gebeurtenis zo feitelijk mogelijk op.
We slaan nu even de niet helpende gedachte over, vaak zijn leerlingen zich niet goed bewust van de gedachte die als een ‘Pavlov-reactie’ op bepaalde gebeurtenissen volgt… We komen er na de volgende stap op terug.
De volgende stap is het beschrijven wat voor gevoel je kreeg van die gebeurtenis. Vaak kunnen leerlingen dat gevoel erg nauwkeurig beschrijven, ook de lichamelijke gevoelens (buikpijn, hoofdpijn) of meer de emotionele gevoelens (boosheid, onmacht, verdriet) worden vaak snel getraceerd.
Nadat het gevoel duidelijk omschreven is doen we een stapje terug: ‘Welke gedachte ging er eigenlijk aan dit gevoel vooraf?
Ik schrijf die gedachte voor de leerling in het rood op, om te benadrukken dat deze gedachte niet helpend, onhandig is voor het leren (of voor het hele leven).
Wanneer we het spoor nog eens nalopen komen we onvermijdelijk uit op het gedrag dat deze gedachten en gevoelens vervolgens uitlokken. Enkele voorbeelden die ik hoorde van leerlingen: ‘Ik blokkeer’, ‘Ik ga onderuit hangen’, ‘Mijn gedachten dwalen af, ik ga langzamer werken’.
Tenslotte heeft elk spoor van de eerdere 4 G’s een uiteindelijk gevolg op korter termijn of zelfs lange duur. ‘Mijn rekenwerk is nooit op tijd af’. ‘Doordat ik niet goed oplette, snap ik nog meer niet van de instructie’.
Je laat leerlingen zien, wat zo’n negatief 5 G schema eigenlijk doet voor de leerling…. De vraag is dan altijd als volgt: ‘Ben jij bereid om een maand lang (dat is de tijd waarin nieuwe gedichtensporen nodig hebben om zich te vormen) met een nieuwe gedachte te leren leven? Jij bent namelijk de kapitein op jouw gedachten-schip….
De rest laat zich vast raden. Een heerlijk proces is het om heel bewust de rest van het Leren-Leren traject in te zetten op het creëren van (groene) positieve gedachten-patronen. Laat DIT nou misschien wel het meest wezenlijke zijn, naast de praktische hulp die ik kan bieden.
Over positief denken gesproken, bij dit soort processen denk ik altijd weer: ‘Wat ben ik toch een geluksvogel dat ik dit mag doen’.
Meer weten over mijn trainingen Leren-Leren voor leerlingen of professionals?
Vraag mij gerust om advies, ik help je (kind/leerling) graag!
Jellie de Roos
www.anders-wijs.nl