10 redenen om talent op school te activeren
Onderwijsbureau Bureau Anders Wijs: door Jellie de Jong
In mijn boek ‘Juf klapt uit de school’ noem ik 10 verschillende kinderen die symbool staan voor uiteenlopende latente vermogens en intelligenties. Ik heb ze ingedeeld in vier groepen: De Denkers, De Voelers, De Doeners en De Dromers. Mijn meervoudige talentenmodel is een afgeleide van de intelligentietheorie van Howard Gardner, ik ga alleen een gedurfd stapje verder dan de onderzoeker van deze theorie. Bovendien maak ik gebruik van de nieuwste psychologische stroming: Positieve Educatie en kies ik bewust en wetenschappelijk onderbouwd voor een brede opvatting van talent. In mijn boek leg ik uit waarom ik na 22 jaar onderwijservaring gekozen heb voor dit model. Alle 10 talentvolle kinderen die ook in mijn boek ‘Juf klapt uit de school’ naar voren komen, verdienen het om optimaal ruimte te krijgen binnen de reguliere scholen om hun latente vermogens om te zetten in ontwikkelde talenten. En het mooie is: dat is op simpele, toepasbare wijze op elke school mogelijk! Dit model vormt onder meer de basis van mijn nieuwe onderwijsconcept: Anders Wijs.
In het hoofdstuk ‘Accent op talent’ deel ik mee, waarom het zo belangrijk is om je juist op school te richten op natuurlijk aanwezige kwaliteiten van kinderen. Hieronder volgen 10 redenen waarom het lonend is voor scholen om ruimte te maken voor alle intelligenties.
- Natuurlijke menselijke behoefte
Onderzoekers Deci en Ryan (2000) ontdekten dat mensen 3 fundamentele behoeften hebben, het zogenaamde ABC-tje. Autonomie, Binding en Competentie. Met name aan de eerste en de laatste behoefte wordt voldaan wanneer je structureel aandacht geeft aan het ontwikkelen van talent.
Autonomie ervaren kinderen wanneer ze zelf mogen kiezen wat ze willen leren, zonder dwang van buitenaf. Binnen scholen moet er dus een moment zijn, dat kinderen zélf invloed uitoefenen op wat ze willen leren. Kinderen zullen dan kiezen voor zaken die hen boeien vanuit natuurlijke interesse en taken die hen energie geven. Die twee voorwaarden vormen de basis voor het ruimte geven aan talentontwikkeling.
Competentie betekent dat je het gevoel hebt dat je iets kunt. Kinderen kiezen van nature graag iets wat bij hen past, maar willen zichzelf wel graag uitdagen om nog beter te worden in datgene waar ze al bovengemiddeld in functioneren. Wanneer je ergens goed in bent én daar energie van krijgt, ken je dus de natuurlijke menselijke behoefte om daar meer van te doen en er daardoor nog beter in te worden.
Intrinsieke motivatie is het sleutelbegrip dat deze twee menselijke behoeften van binnenuit ondersteunt.
- Het geeft meer voldoening, vergroot het gevoel van welbevinden, maakt kans op succes groter
Een ander onderzoeksduo genaamd Sheldon en Elliot (1999) ontdekten met hun Self-concordance model, dat wanneer kinderen meer zeggenschap krijgen over hun eigen werk en leren en daarvoor hun eigen doelen mogen stellen, die doelen naar alle waarschijnlijkheid succesvol behaald zullen worden dat dit op haar beurt weer leidt tot een verhoogde inzet en doorzettingsvermogen.
Wat er vervolgens weer toe leidt dat de kans op succes veel groter zal worden, kinderen meer voldoening halen uit het realiseren van zelf bepaalde doelen en dat dit uiteindelijk zorgt voor een vergroot gevoel van welbevinden. Het tegenovergestelde effect wordt helaas nog teveel bereikt op reguliere scholen in Nederland. Onze onderwijscultuur richt zich van oudsher vooral op tekorten (het opvullen van hiaten in cognitieve prestaties) en probleemoplossing. En hoe zal een kind zich voelen wanneer er vooral benadrukt wordt wat het nog niet kan?
- Zelfrespect, zelfwaardering en motivatie nemen toe.
Als kinderen hun talenten leren kennen én de ruimte binnen het lesrooster krijgen om hun talenten te kunnen inzetten en te ontwikkelen, nemen hun zelfrespect, zelfwaardering en motivatie automatisch toe. Park, Peterson, Seligman (2004).
Binnen het Anders-Wijs model krijgen kinderen structureel de ruimte om hun eigen talenten via een vijf-stappenmodel te leren kennen én oefenruimte om deze elke week te ontdekken.
4. Het geeft energie
Volgens schrijver Luc Dewulf van ‘Ik kies voor mijn talent’ is het een natuurlijk gevolg van je bezig houden met je talent dat het je energiesysteem oplaadt.
Voor kinderen die anders dan cognitief begaafd zijn, is het dus van wezenlijk belang dat ook zij –naast de vele lessen die cognitief van aard zijn- de ruimte krijgen om te schitteren op hun eigen voorkeursgebied. Zowel kwalitatieve als kwantitatieve aandacht geven aan de sociaal-emotionele intelligenties, de fysieke intelligenties en de creatieve intelligenties van ieder kind strekt dan tot aanbeveling omdat het positieve emoties creëert bij ieder kind met elke intelligentie.
- Het tegendeel werkt vermoeidheid, een gebrek aan concentratie en verveling in de hand.
Langdurig op dezelfde manier – lees stilzittend via boeken- met weinig afwisseling in de leerstofoverdracht–vooral gericht op het verhogen van verstandelijke kennis met een talige overdracht- bezig zijn, vermindert de concentratie, verlaagt de onderwijsresultaten en heeft een slechte invloed op het geheugen en werkt bovendien moeheid en verveling in de hand.
Wanneer je je binnen scholing richt op alle aanwezige intelligenties (zoals die uitgebreid benoemd worden in ‘Juf klapt uit de school’), moet er bij onderwijsgevenden wel een drive ontstaan om deze intelligenties naar behoren te versterken binnen het reguliere lesmodel. Voor alle kinderen werkt het concentratieverhogend om op rijke en afwisselende wijze in contact te komen met de leerstof, bovendien gaat het leerrendement omhoog.
- Zorgt uiteindelijk voor betere schoolkeuze en beroepskeuze.
Wanneer je vroegtijdig het contact blijft behouden met je latente vermogens én de kans krijgt deze te ontwikkelen, ben je op 16 jarige leeftijd beter in staat om te weten wat je voor beroepsopleiding zult kiezen.
Bijna 40 procent van de 15 en 16-jarigen weten volgens marktonderzoek niet goed wat voor beroepsopleiding te kiezen. Dat is veel. Anders Wijs pleit er daarom voor om vroegtijdig –vanaf vierjarige leeftijd op de basisschool- aan te sluiten bij de natuurlijke interesse en competenties van leerlingen. Immers jong geleerd is oud gedaan.
- Verhoogde kans op een staat van ‘Flow’
Volgens onderzoek van Csikszentmihali (1975) zorgt langdurig werken een een taak waar je energie van krijgt en waar je goed in bent uiteindelijk voor een gevoel van bevlogenheid: Flow. Je vergeet de tijd. Jij en je taak vallen samen.
8. Het maakt gelukkig.
Volgens onderzoeksgegevens vanuit de positieve psychologie Seligman en Csikszentmihaly (2000) zorgt onder meer het ontdekken van je talent en dit talent doelgericht te kunnen ontwikkelen voor positieve emoties en wanneer je dit vaak doet zorgt het uiteindelijk voor persoonlijk (maar vaak ook maatschappelijk) geluk.
9. Het sluit aan bij de verschillende leer- en ontwikkelbehoeften van leerlingen
Kinderen leren allemaal op andere wijze. Er zijn kinderen die het beste leren door te doen, kinderen die beter leren door te voelen, en kinderen die goed leren door te weten.
Het lesrooster is op reguliere scholen voor 85 procent gericht op leren weten (traditionele kennisoverdracht), 2 procent gericht op sociaal-emotionele lessen (voelen) en voor 13 procent (vaak in de praktijk minder) op leren door te doen. Anders Wijs vindt deze verdeling niet evenredig gezien de leerlingenpopulatie die reguliere scholen als gevolg van de wet passend onderwijs steeds meer krijgen. Een evenwichtiger verdeling van het lesrooster is daarom zeer wenselijk, want dat doet recht aan alle kinderen met alle verschillende leervoorkeuren.
- Talent is goud waard!
Talent betekent volgens de Dikke van Dale (met een Bijbelse oorsprong van de betekenis): een bepaald gewicht aan goud of zilver.
Hoog tijd om deze belangrijke waarde die een kind uniek maakt op scholen weer op waarde te schatten. Talent is immers Goud waard!
Meer weten:
Lees mijn boek ‘Juf klapt uit de school’ (ook voor bronvermeldingen onderzoeken)
Bestellen kan op www.anders-wijs.nl
Meer weten over het invoeren van T.O.P.! Het wetenschappelijk onderbouwde en praktisch geteste Talent-Ontwikkelings-Programma voor het onderwijs,
T.O.P.! is de ideale tool waarmee elke leerling in 24 doelgerichte stappen zijn eigen weg vindt op weg naar ontwikkeling van zijn/haar unieke talenten. Meer info via info@anders-wijs.nl
Je vindt op de website tevens info over:
Lezingen, Workshops, Trainingen Anders Wijs Leren-Leren voor teams, leerlingen van B.O., V.O., educatieve en pedagogische beroepsopleidingen
Positieve Educatietrainingen
Talentontwikkelingstrainingen
Mindsetworkshops
Creatieve denksessies
Vraag naar de vele mogelijkheden
Vrijblijvend op de hoogte blijven?
Like dan Facebookpagina Anders Wijs
Hartelijke groet Jellie de Jong
Onderwijsbureau Bureau Anders Wijs
06-30707746